دنیای امروز با سرعت رو به پیشرفت است و بدون شک منتظر هیچکدام از ما نمی‌ماند. به همین دلیل ایجاد استرس در وجود هرکسی کاملا طبیعی است! در زندگی همه ما روزهایی وجود دارد که با استرس‌های مربوط به مسائل مالی، استرس از دست دادن، تنهایی، مشکلات سلامتی، قبولی در دانشگاه و… روبرو می‌شویم. استرس شما ناشی از هرچیزی که باشد، اگر نتوانید با آن مقابله کنید و آن را کنترل نمایید، بدون شک پس از مدتی شما را از پا درمی‌آورد! اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که روز خود را با استرس شروع می‌کنند، تا انتهای این مقاله همراه تیم حفظ باشید تا به شما بگوییم که مدیریت استرس چیست و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد؟
مدیریت استرس چیست؟
اگر بخواهیم شرح دهیم که مدیریت استرس یا (Stress Management) چیست ، می‌توان این چنین گفت: مجموعه‌ای از متدها و برنامه‌هایی که به افراد کمک می‌کند تا بتوانند با استرس‌های خود مقابله کنند. به منظور مقابله با استرس، آنالیز عوامل استرس زا انجام می‌گیرد تا تاثیرات ناشی از استرس به حداقل برسد. مثال‌های معروفی برای کنترل استرس وجود دارد که حداقل یک بار به گوش همه ما خورده است که این موارد عبارتند از:
مدیتیشن
یوگا
ورزش
جالب است بدانید که به گفته روانشناسان، وجود اندکی استرس در وجود هرکس نه تنها ضرر ندارد، بلکه می‌تواند مفید باشد. به عنوان مثال انجام یک کار مهم در مدت زمان کوتاه، نیازمند میزان کمی استرس است تا بتوان آن کار را با سرعت بیشتری انجام داد. به همین دلیل هدف ما از نوشتن این مقاله این نیست که افراد عاری از هرگونه استرس شوند و مسلما این کار کاملا غیرواقعی خواهد بود!
اهمیت مدیریت استرس چیست؟
تغییرات فراوانی که در دنیای امروز حاکم است، سبب ایجاد فشارهای روحی و روانی برای افراد می‌شود. مهارت مدیریت استرس یکی از مهم‌ترین موارد از مهارت های نرم است که هرکس باید آن را در زندگی خود تقویت کند. اهمیت مدیریت استرس زمانی در زندگی یک شخص پررنگ‌تر می‌شود که بدانیم استرس‌های کنترل نشده چه بلایی بر سر سلامتی، شغل، موقعیت اجتماعی و… می‌آورد.
لازم به ذکر است که وجود استرس‌های طولانی مدت در زندگی، بر روی عملکرد افراد در جایگاه‌های مختلف، تاثیر مستقیم دارد. این استرس‌ها منجر به فرسودگی شغلی، بیماری‌های جسمی مختلف مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون بالا و افسردگی می‌شود. با توجه به توضیحات ارائه شده، اهمیت مدیریت استرس بسیار بیشتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید.
بیشتر بخوانید: مدیریت خشم
راهکارهای مدیریت استرس
برای اینکه بدانید مدیریت استرس چیست در ابتدا لازم است از این موضوع آگاه باشید که دست تنها قادر به مقابله با استرس نیستید و باید از ابزارهای موجود کمک بگیرید. در ادامه چند مورد از راهکارهای مدیریت استرس را توضیح خواهیم داد.
از سرعت خود بکاهید!
یکی از راه های سریع کنترل استرس در زندگی این است که بتوانید از سرعت خود بکاهید! مغز و بدن انسان‌ها این گونه است که در مواجهه با شرایط بحرانی و استرس‌زا، به یک دوره ریکاوری نیازمند است تا ریلکس شود و بدن را برای مقابله با شرایط سخت بعدی آماده کند. با توجه به شرایط حاکم بر جامعه در این روزها، دوره ریکاوری از زندگی‌ها حذف شده است!
یکی از راحت‌ترین و سریع‌ترین راه‌هایی که به کمک آن می‌توانید تمرکز حواس را به خود برگردانید، اختصاص زمان ۵ تا ۱۰ دقیقه به خودتان است. در این مدت زمان، نفس عمیق بکشید، از خود بپرسید که دقیقا به چه چیزی نیازمندید و عاقلانه‌ترین اقدام در شرایط موجود چه کاری است. این کار باعث می‌شود که در همان شرایط بحرانی بتوانید خودتان را کنترل کنید و بهترین راه ممکن را انتخاب نمایید.
به آغوش طبیعت بروید!
برای اینکه بتوانید در برابر استرس مقاومت بیشتری داشته باشید، لازم است هرچند وقت یکبار به گردش و تفریح در طبیعت بپردازید. تحقیقات نشان داده‌اند که قدم زدن در پارک، جنگل یا… نسبت به قدم زدن در خیابان‌های شلوغ شهر، استرس را کاهش می‌دهد.
علاوه بر آنچه که ذکر شد، راه‌های بسیار دیگری برای مقابله با استرس وجود دارد که به اختصار چند مورد از آن‌ها عبارتند از:
لبخند بزنید
راست بایستید
برنامه ریزی داشته باشید
افکارتان را رها کنید
ورزش کنید!
بهترین راه حل برای مدیریت استرس ، ورزش و فعالیت بدنی است. مطالعات نشان داده‌اند که انجام ورزش‌های هوازی مانند پیاده روی یا دویدن، اثرات ضد استرس فوق العاده‌ای دارد. ورزش حال و هوای شما را عوض می‌کند و کمک می‌کند تا خواب و خوراک منظم‌تری داشته باشید.
دفتری برای ثبت استرس‌های روزانه خود تهیه کنید
همانطور که برای نوشتن اهداف و کارهای روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه خود دفتری زیبا تهیه می‌کنید و در آن به تمام وظایف، اهداف و کارهای تان اشاره می‌کنید؛ باید به همان ترتیب نیز دفتری برای ثبت استرس‌ها و احساسات حاصل از آن تهیه کرده و شروع به نوشتن در آن کنید.
بمرور متوجه می‌شوید، برخی از عوامل استرس‌زا کاملا روتین و منظم هستند، یعنی شما در اغلب روزها آن‌ها را تجربه می‌کنید مثل استرس حاصل از فشار شغلی در محیط کار. بنابراین، هر زمان که احساس استرس را در خود پیدا کردید، آن را بنویسید و در طول هفته، به لیست خود نگاهی بیندازید. با استفاده از این روش، متوجه می‌شوید که می‌توانید خیلی از مسائل استرس‌زای روزانه را به راحتی مرتفع کنید.
سعی کنید در دفتر ثبت استرس هایتان به سؤالات زیر پاسخ دهید.
چه عواملی باعث ایجاد استرس در شما شده است؟ (نیاز نیست در زمان هجوم استرس، حتما عامل اصلی را پیدا کنید، ذهن شما درگیر تنش است پس احتمالات را هم می‌توانید بنویسید)
ایجاد استرس، چه احساساتی را در شما بیدار کرده است؟ ترس؟ نفرت؟ انزوا؟ و…
چه پاسخی به موقعیت استرس زا داشتید؟
از چه کارها یا رو ش هایی برای بهبود خود در آن لحظات استفاده کردید؟
برخی مسائل را نمی‌توانید تغییر دهید، آن‌ها را بپذیرید
حقیقت این است که برخی از منابع استرس، تحت مدیریت شما نبوده و طبیعتا اجتناب ناپذیرند. متأسفانه، نه شما و نه تمام انسان‌های روی کره زمین نمی‌توانند در مقابل سوگ و استرس حاصل از فوت عزیزان‌شان، بایستند و جلوی بروز چنین اتفاقاتی را بگیرند.
در مقابله با این مشکلات راهکار های زیر را استفاده کنید:
در اینگونه شرایط، مهم ترین و بهترین راه حل در مقابل استرس، پذیرش آن مسأله است. اگر بتوانید قدرت پذیرش خود را بالا ببرید، در طول زمان می‌توانید از خود سرزنش‌گری و حمل بار سنگین استرس، رها شوید.
رفتار افرادی که روزانه با آن‌ها در ارتباط هستیم، یکی از منابع استرس زا و غیرقابل کنترل هستند. تصور کنید سوار تاکسی شده‌اید اما راننده بی‌وقفه از شرایط بحرانی اقتصاد کشور صحبت می‌کند. شما می‌توانید از رفتار راننده تاکسی که حتی او را نمی‌شناسید اجتناب کنید؟ این در حالی است که بسیاری از اتفاقات زندگی در کنترل ما نیستند. پس بهترین کار، انتخاب یک روش عاقلانه در برابر ایجاد شرایط استرس‌زا است.
سعی کنید فرصت‌های موجود در شرایط استرس‌زا را کشف کنید و به دنبال رشد فردی خودتان باشید.
بیاموزید که واقعیت‌های زیادی در این جهان وجود دارد که برای رخ دادن آن‌ها هیچ گاه از ما اجازه‌ای گرفته نمی‌شود. جهانی ناقص که برای ادامه حیات در آن باید منعطف بود. پس در زمان بروز استرس، به خودتان کمی فرصت دهید و پس از فروکش کردن احساسات قوی همچون خشم، با بخشندگی و مهربانی به ادامه مسیر زندگی تان بپردازید.
به اشتراک گذاشتن احساسات و صحبت رو در رو با یک فرد قابل اعتماد در اینگونه شرایط، کمک بسیار زیادی به آرام شدن‌تان خواهد کرد. اگر دوست، همسر، مادر، پدر و یا هر فرد صمیمی و نزدیکی که باید در کنارتان باشد و نیست، حتما به یک روانشناس متبحر مراجعه کنید.
روش های کاهش استرس در محیط کار
یکی از بزرگ‌ترین بخش زندگی هرفرد که سبب ایجاد استرس می‌شود، شغل است. کارمندان و مدیران در فضای کاری خود بنا به شرایط و با توجه به شغلشان، سطوح مختلفی از استرس را تجربه می‌کنند. اگر می‌خواهید بدانید که چطور می‌توان فشارهای بالای روحی موجود در محیط کار را کنترل کرد، پیشنهاد می‌کنیم ادامه مقاله را مطالعه نمایید.
مدیریت استرس مدیران
همان طور که می‌دانید در فضای کار هرچه وظایف و مسئولیت افراد سنگین‌تر باشد، استرس نیز بیشتر خواهد شد. در هر مجموعه‌ای، بیشترین استرس را مدیران تجربه می‌کنند. البته استرس حاکم بر وجود یک مدیر می‌تواند گاهی مفید نیز باشد و سبب بهتر انجام شدن کارها شود. عواملی که در ادامه ذکر می‌کنیم سبب ایجاد استرس در اکثر مدیران می‌شود:
عدم تجربه و تخصص کافی
مسائل اقتصادی شرکت
نداشتن اهداف مشخص
بی نظمی و بالا بودن حجم کار
عدم وجود تجهیزات و بودجه کافی
مدیریت استرس کارکنان
استرسی که کارکنان تجربه می‌کنند، اگر کنترل نشود ممکن است سبب خستگی بیش از حد و دلزدگی آن‌ها از شغلشان شود. در ادامه چند راهکار مهم برای مدیریت استرس مدیران و کارکنان را پیشنهاد خواهیم کرد:
به جای واکنش اقدام کنید
نفس عمیق بکشید
عوامل مزاحم را از اطراف خود حذف کنید
روز خود را با برنامه و پرانرژی شروع کنید
استرس خودخواسته را تشخیص دهید
اولویت‌هایتان را مشخص کنید
جمع بندی پایانی
در این مقاله سعی بر آن داشتیم که شرح دهیم مدیریت استرس چیست و راهکارهای مدیریت استرس در زندگی شخصی و محیط کار را معرفی کردیم. امروزه یکی از عواملی که مانع پیشرفت افراد در زندگی شخصی و مسیر شغلیشان می‌شود، استرس و اضطراب است. ایجاد استرس در افراد، سبب از بین رفتن تمرکز حواس آن‌ها و درنتیجه عدم توانایی در انجام وظایف می‌شود. یکی از محیط‌هایی که افراد استرس زیادی را در آن تجربه می‌کنند، محیط‌های کاری است.
