ارز دیجیتال و نظر سعید جلیلی: کشور باید در برابر پدیده‌های جدیدی که شکل می‌گیرد بتواند حالت پیشگام داشته باشد و عقب نماند.
بعضاً پدیده‌ای آمده و خودش را تحمیل کرده و بعد به فکر چاره‌اندیشی برای آن بوده‌ایم و به دلیل تأخیری که در شناسایی ابعاد آن داشتیم نتوانستیم آن طور که لازم است با آن مواجه شویم. در همین راستا، یکی از موضوعاتی که به نظر می‌رسد از همین جنس باشد، پدیده «ارز مجازی» است.
چنین پدیده‌ای که مدتی است در برخی کشور‌ها رایج شده و هم فضای مجازی و هم نظام پولی و ارزی آن کشور‌ها را تحت تاثیر قرار داده؛ برای ما نیز می‌تواند تبعات مثبت یا منفی داشته باشد لذا اهمیت دارد که مجموعه نظام در این باره بتواند نگاه جامع و دقیقی داشته باشد تا آن میزانی که این پدیده برای کشور فرصت‌های مثبت ایجاد خواهد کرد را استفاده کنیم و آن میزانی هم که از جنبه‌های مختلف اقتصادی، ارزی، بانکی، فنی و فضای مجازی جنبه منفی و تهدید آمیز دارد را مدیریت کنیم.
لزوم تصمیم گیری به موقع درباره ارز دیجیتال
لذا اهمیت دارد پدیده‌های جدیدی که چند وجهی هستند و ابعاد مختلفی پیدا می‌کنند زود بفهمیم و به موقع درباره آن تصمیم بگیریم و شاید همین چند وجهی بودن این پدیده‌ها کار را مشکل کند، زیرا اقتضایش این است که از ابعاد مختلف بررسی شود و یک کار میان رشته‌ای از ابعاد فنی، حقوقی، فقهی، اقتصادی، سیاسی انجام شود و کارشناسان ابعاد آن را از زاویه‌های مختلف بررسی کنند.
به نظر می‌رسد پدیده ارزهای مجازی علاوه بر اینکه یک پدیده جدید و چند وجهی است، یک پدیده سریع نیز هست و منتظر نمی‌ماند و جلو می‌آید، تأثیرگذار است؛ با خودش فرصت‌ها و تهدید‌هایی می‌آورد و اگر تصمیمی برای مواجهه صحیح با آن نگیریم، خودش را تحمیل می‌کند و به مثابه یک اهرم می‌تواند در اختیار ما باشد یا علیه ما استفاده شود.
باید چنین جمع‌هایی کمک کنند تا نظام در این باره به تصمیم درست و جامع برسد و صرفا ذکر برخی نکات مثبت و نکات منفی کفایت نمی‌کند بلکه باید تصمیم گرفت و جمع‌بندی داشت. اگر تصمیم نگیریم و در یک حالت برزخی باقی بمانیم، فرصت‌ها را بیشتر از دست می دهیم و در برابر تهدید‌ها منفعل می‌شویم. مگر اینکه هوشمندانه و با احاطه بر ابعاد موضوع تصمیم‌گیری شود.
خرید و فروش ارز دیجیتال
شروع قانون گذاری‌های مربوط به خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران از اوایل سال ۹۷ شروع شد. تا قبل از این تاریخ، قانون مشخصی برای مبادله ارزهای رمزنگاری شده وجود نداشت و به همین دلیل، مانعی برای خرید و فروش وجود نداشت.
در اردیبهشت سال ۹۷ بانک مرکزی ایران طی یک اعلامیه، خرید و فروش بیت کوین در ایران را ممنوع اعلام کرد. در این اعلامیه گفته شده بود «از آنجایی که ماهیت ارزهای مجازی این ارزها را به ابزاری برای پولشویی، تامین مالی تروریسم و به طور کلی جا به جایی پول بین مجرمان تبدیل می‌کند، ممنوعیت به کار گیری این ارزها به بانک‌ها ابلاغ شده است.»
اما این قانون تا حد زیادی بدون استفاده به نظر می‌رسید؛ چرا که تراکنش‌های ارز دیجیتال بر بستر بانک خاصی انجام نمی‌شود و در نتیجه، این ابلاغیه ممنوعیت باعث ایجاد مانعی برای افراد فعال در این حوزه نشد.
در تاریخ شهریور ۹۷ بود که رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیک اعلام کرد «سایت‌های فروش اینترنتی رمز ارز شناسایی می‌شوند» از آنجایی که چند ماه قبل از این تاریخ خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران ممنوع اعلام شده بود، شنیدن چنین خبری منطقی به نظر می‌رسید. منظور از سایت‌های فروش اینترنتی رمز ارز، همان صرافی‌ها و فروشگاه‌های انگشت شماری بودند که در آن زمان فعالیت می‌کردند. این مقام مسئول همچنین اعلام کرده بود «با توجه به اینکه رمزارزها پشتوانه خاصی ندارند، ممکن است دچار فراز و نشیب‌های قیمتی در تبادلات مالی شوند و این امر ریسک بالایی را متوجه معاملات می‌کند.»
بیت کوین (ارز دیجیتال) استخراج شده در ایران
خرید و فروش بیت کوین‌های استخراج شده در خارج از ایران توسط بانک مرکزی ممنوع شده، اما در بازار سیاه امکان معامله این بیت کوین‌ها نیز فراهم است.
چند سالی است که استخراج بیت کوین در ایران به عنوان یک صنعت پذیرفته شده و برای آن برق ارزان قیمت در نظر گرفته شده است و قرار بر این شده که استخراج کنندگان بیت کوین، این ارز مجازی خود را به بانک مرکزی بفروشند. این مسئله باعث شده که بسیاری از استخراج کنندگان خارجی بیت کوین از جمله چینی‌ها هم جذب ایران شده و تهران به آنها اجازه داده با استفاده از بیت کوین برای واردات برخی اقلام نیز استفاده کنند.
موسسه الیپ تیک درباره استخراح بیت کوین در ایران
مطالعه موسسه الیپ تیک نشان می‌دهد که استخراج بیت کوین برای ایران فرصتی بوده که بتواند از تأثیر تحریم‌ها بکاهد.
این تحقیق همچنین گفته که میزان برق سالانه مورد استفاده برای استخراج بیت کوین در ایران معادل برقی است که از سوختن 10 میلیون بشکه نفت به دست می‌آید که برابر با 4 درصد صادرات نفت کشورمان در سال 2020 بوده است.
الیپ تیک می‌گوید، فضا برای خرید و فروش بیت کوین برای استخراج کنندگان آن در ایران فراهم شده و آنها می‌توانند از این بیت کوین‌ها برای واردات استفاده کنند و از این طریق فضا برای دور زدن تحریم‌های مالی اعمال شده علیه کشورمان باز شده است.
این موسسه در آخر به شرکت‌های آمریکایی فعال در صنعت ارزهای مجازی توصیه کرده مراقب گرفتار شدن در تله تحریم‌های آمریکا به خاطر خرید فروش بیت کوین‌های استخراج شده در ایران باشند.
بیت کوین و دیگر ارزهای مجازی از طریق یک روند با استفاده از رایانه‌های قوی تولید می‌شوند که به این پروسه استخراج گفته می‌شود. در این مسیر رایانه ها باید با یکدیگر در حل فرمول‌های پیچیده ریاضی رقابت می‌کنند، تا نهایتا پس از حل این مسئله‌ها ارزهای مجازی به دست بیایند. مصرف برق این پروسه بسیار بالاست و عموما برق آن با استفاده از سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود که از این منظر ایران کشوری غنی به شمار می‌رود.
منبع:www.tahlilbazaar.com،donya-e-eqtesad.com،www.farsnews.ir.
